Սենտ Հելինա
Սենտ Հելինա (անգլ.՝ St. Helena, որը թարգմանաբար նշանակում է «Սուրբ Ելենա»` vappo Anakotanoma, որը թարգմանաբար նշանակում է «Գյուղ օձի ցուլ»), քաղաք է Նապայում, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ։
Աշխարհագրություն, Տրանսպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սենտ Հելինան գտնվում է Սան Ֆրանցիսկոյի Նորթ Բեյի շրջանի Նորթ Բեյում, «Նապա հովիտ» գինեգործական շրջանի կենտրոնում։ Քաղաքի միջով հոսում է Նապա գետը։ Քաղաքի մակերեսը կազմում է 13,03 կմ², որից 0,1 կմ² զբաղեցնում են բաց ջրային տարածքներ։ Հյուսիս-արևմուտքից քաղաքին կից է Բարրո բնակավայրը, հյուսիս-արևելքից՝ դիր պարկը, հարավ-արևելքից՝ Զինֆանդելը։ Սենտ-Հելինա արևմուտքից և հյուսիս-արևելքից շրջապատված է ծովի մակերևույթից 550 մետր բարձրությամբ անտառածածկ բլուրներով։
Քաղաքի միջով անցնում են SR 29 և SR 128 ավտոճանապարհները, ավտոբուսային հաղորդակցությունը ապահովում է VINE Transit, երկաթուղով անցնում է Նապա հովտի էքսկուրսիոն-պատմական գինու գնացքը։
Կլիման
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սուրբ Հելենայի կլիման բնութագրվում է որպես Միջերկրածովյան կլիմա, սառը խոնավ ձմռանը և տաք (գիշերը սառը) չոր ամռանը։ Տարեկան միջինը 55,7 օր՝ 32 °C-ից բարձր օդի ջերմաստիճանով և 34,7 օր՝ 0 °C-ից ցածր ջերմաստիճանով։ Ամենաշոգ ամիսը-հուլիս միջին բարձր ջերմաստիճանով 32,1 °C (ռեկորդ-46 °C 13` 1972 թվականի հուլիսի 13-ին), ամենացուրտ-Հունվար միջին ցածր ջերմաստիճանի 2,4 °C (ռեկորդ -12 °C` 1932 թվականի դեկտեմբերի 11-ին)։ Միջին տարում քաղաքը ընկնում է 879 մմ անձրև։ առավել Անձրևոտ ամիս-հունվար (193 մմ), չոր-հուլիս (պակաս, քան 1 մմ), մեկ տարվա ընթացքում միջինը 68 Անձրևոտ օր։ Ամենա Անձրևոտ տարին 1983 թվականն էր, երբ 1915 մմ անձրև էր տեղացել (նորմայի 217,9%-ը), չորը՝ 1976-ը (264 մմ, նորմայի 30%-ը)։ Քաղաքում օդերևութաբանական դիտարկումների պատմության մեջ ամենա Անձրևոտ ամիսն է դարձել 1986 թվականի փետրվարը՝ 650 մմ (տարեկան նորմայի 73,9 %-ը), ամենա անձրևոտ օրերն են՝ 1967 թվականի հունվարի 21-ը՝ 173 մմ (ամսական նորմայի 89,6 %-ը)։ Քաղաքում ձյունը հազվադեպ է` միջին քաղաքում այն ընկնում է տարեկան 0,51 սմ։ Այնուամենայնիվ, քաղաքում օդերևութաբանական դիտարկումների պատմության ամենացավոտ ամիսն է դարձել 1974 թվականի հունվարը և 1976 թվականի մարտը. այն ժամանակ այն իջել է 10 սմ-ով (տարեկան նորմայի 1960,8 %-ը), Ընդ որում վերջին դեպքում (1976 թվականի մարտ) բոլոր 10 սմ ձյունը տեղացել է մեկ օրում՝ մարտի 2-ին[1][2];
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ի սկզբանե այն տարածքը, որի վրա այժմ կանգնած է Սենտ-Հելինան, բնակեցված է եղել վապպո համեմատաբար փոքրաթիվ հնդկացի ցեղով։ Տարածաշրջանի բնակեցումը Սպիտակ բնակիչներով սկսվել է 1834 թվականին, Սենտ Հելինան առաջացել է հնդկական Անակոտանոմա բնակավայրի տեղում, ինչը թարգմանաբար նշանակում է «Ցուլ օձի գյուղ»։ Նոր բնակավայրի "Սպիտակ" անվանումը, ամենայն հավանականությամբ, առաջացել է համանուն լեռան անունից (1324 մետր, անունը՝ 1811 թվականին), որը գտնվում է հյուսիս-արևմուտք մոտավորապես 23 կիլոմետր հեռավորության վրա։ 1868 թվականին Սենտ Հելինան «մեծ երկրի» հետ միացրեց երկաթուղին։ 1876 թվականի մարտի 24-ին բնակավայրը ներառվել է "քաղաք" կարգավիճակով (անգլ.՝ քաղաք), այն ժամանակ այստեղ բնակվում էր մոտ 1300 մարդ։ 1878 թվականին աշխատեց հիվանդանոցը, ներկայումս այն ունի 181 մահճակալ։ 1889 թվականի մայիսի 14-ին Սենտ Հելինան Վերա-ինկորպորացվել է «քաղաք» (city) կարգավիճակով։ 1897 թվականին բացվեց առաջին ավագ դպրոցը, ներկայումս այնտեղ սովորում է մոտ 500 աշակերտ։ 1908 թվականից մինչև 1978 թվականը քաղաքում աշխատել է Քարնեգիի գրադարաններից մեկը[3]։
Տեսարժան վայրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ամերիկայի խոհարարական ինստիտուտը Գրեյսթոունում
- Էլմսհեյվեն-տուն, որտեղ 1900 թվականից մինչև իր մահը 1915 թվականին ապրել է ադվենտիստի գաղափարական բարեփոխիչ և յոթերորդ օրվա ադվենտիստների եկեղեցու համակազմակերպիչ Էլեն Ուայթը։ Ներառված է ԱՄՆ-ի պատմական վայրերի ազգային գրանցամատյանում (NRIM) 1993թ.:
- Կամուրջ փոփ-սթրիթ-քարե կամուրջ, որը կառուցվել է 1894 թվականին։ Ներառված է ԳՐԻՄՈՒՄ 1972 թվականին։
- Կաթոլիկ եկեղեցին կառուցվել է 1890 թվականին, գրանցվել է 1978 թվականին։
- Քաղաքում գտնվում են մի քանի գինեգործներ, օրինակ՝ Սաթեր Հոումը և Չարլզ Կրագան, որոնցից շատերն ունեն 120-150 տարվա պատմություն[4]։
-
-
Մոստ Պոուպ-ստրիտ -
Էլմսհեյվեն
Ժողովրդագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1880 թվականից (ինկորպորացիայից հետո առաջին մարդահամարը) մինչև 1940-ական թվականների կեսերը Սենտ Հելինան մնում էր 1300-2000 բնակչությամբ գավառական չզարգացող քաղաք։ 1960 թվականների կեսերին հաղթահարվել է 3000 բնակիչների սահմանը, 1970 թվականների կեսերին՝ 4000, 1990-ականների սկզբին՝ 5000 մարդու։
2010 թվական
2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով Սենտ Հելենում բնակվում էր 5814 մարդ։ Ռասայական կազմը՝ սպիտակ՝ 77,8%, սևամորթներ և աֆրոամերիկացիներ՝ 0,4%, բնիկ ամերիկացիներ՝ 0,6%, ասիացիներ՝ 1,7 %, խաղաղ կղզիների բնիկ՝ 0,2 %, այլ ռասաներ՝ 16,8 %, խառը ռասաներ՝ 2,5%, լատինամերիկացիներ (ցանկացած Ռասա)՝ 32,9%:
Քաղաքում եղել է 1440 ընտանիք և 2401 տնային տնտեսություն, նրանց 28,9%-ը ապրել են 18 տարեկանից ցածր երեխաներ, իսկ 17,1 %-ը՝ 65 տարեկանից բարձր թոշակառուներ։ Տնային տնտեսությունների 46.6%-ը տարբեր սեռի զույգեր են, որոնք միասին են ապրում, 9.3%-ը՝ առանց ամուսնու ընտանիքի կին ղեկավարներ, 4.1 %-ը՝ առանց կնոջ ընտանիքի ղեկավարներ, 4%-ը՝ ամուսնալուծված զույգեր են, սակայն համատեղ ապրող և 0,8%-ը՝ նույնասեռ զույգեր են, որոնք ապրում են համատեղ, պաշտոնական ամուսնության մեջ կամ առանց դրա։ Միջին չափը տնային տնտեսությունների կազմել է 2.38 մարդ, ընտանիքի 3.03 մարդ։
Քաղաքացիների 22 %-ը 18 տարեկանից ցածր է եղել, 19,3%-ը՝ 65 տարեկանից բարձր։ Միջին տարիքը բնակչի էր 42,9 տարի։ Ոստիկանության մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ նա մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց[5]։
- 2013 թվական
2013-ի գնահատականներով Սենտ Հելինում ապրում էր 5947 մարդ՝ արական սեռի 49,4%-ը և իգական սեռի 50,6%-ը։ Քաղաքացիների միջին տարիքը կազմել է 47,4 տարի՝ 35,7 տարվա միջին ցուցանիշով։ Տնային տնտեսության եկամուտը կազմել է տարեկան 78 306 դոլար, միջին հաշվով՝ 60 190 դոլար, մեկ շնչի հաշվով՝ տարեկան 47 535 դոլար։
Իրենց նախնիների ծագման մասին քաղաքացիները հայտնել են հետևյալը` գերմանացիները՝ 14,9 %, անգլիացիները՝ 13,4 %, իռլանդացիները՝ 9,7 %, իտալացիները՝ 6,4 %, ֆրանսիացիները՝ 4,1 %, ռուսները՝ 3 %: Քաղաքացիների 16,5%-ը ծնվել է ԱՄՆ-ից դուրս՝ միջինը 26,9%-ով։
15 տարեկանից բարձր բնակիչների հարցումը ցույց է տվել, որ նրանց 25,7 %-ը ամուսնացած չէ և երբեք չի եղել, 53,1%-ը ամուսնացած է և ապրում է միասին, 0,4%-ը ամուսնացած է, բայց ապրում է առանձին, 10,4%-ը այրի է և 10,4%-ը ամուսնալուծված է։
1000 բնակչին բաժին է ընկել ոստիկանության 1,85 սպա՝ 2,34 սպայի հաստիքով[6]։
- 2014 թվական
2014-ի գնահատականներով՝ Սենտ-Հելենսում ապրում էր 5987 մարդ։ 2014 թվականի հունիսի դրությամբ քաղաքում գործազրկությունը կազմել է 4,7 %, միջին հաշվով՝ 7,3 %[6]:
Այլ փաստեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Քաղաքում գործում է սեփական ռադիոկայանը KVYN և դուրս է գալիս սեփական թերթը-St: Helena Star-հիմնադրվել է 1874 թվականին, ներկայումս նրա շաբաթական տպաքանակը կազմում է մոտ 4500 օրինակ։
- Քաղաքի խոշորագույն գործատուները-քաղաքային հիվանդանոց (1050 աշխատատեղ) և գինեգործական Satter-Houm (675 աշխատատեղ)[7]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Климат Сент-Хелины (10 февраля 1931 — 31 декабря 2005)(անգլ.) на сайте wrcc.dri.edu
- ↑ Климат Сент-Хелины (24 октября 1907 — 31 декабря 2014)(անգլ.) на сайте wrcc.dri.edu
- ↑ Библиотеки Карнеги — City — St. Helena(անգլ.)
- ↑ Napa Office of Historic Preservation — №№ 359, 547, 563, 684(անգլ.) на сайте ohp.parks.ca.gov
- ↑ Перепись населения США-2010 — Сент-Хелина Արխիվացված 2015-02-21 Wayback Machine(անգլ.) на сайте census.gov
- ↑ 6,0 6,1 Сент-Хелина: демография, экономика, преступность, здравоохранение и пр.(անգլ.) на сайте city-data.com
- ↑ Private-sector employers — Napa County Արխիվացված 2016-01-27 Wayback Machine(անգլ.) на сайте lists.northbaybusinessjournal.com